کافی نت سها - فروشگاه محصولات فایلی سُها (بانک پاورپوینت)

پاورپوینت با موضوع شناسایی و افشای موضوعات کلیدی حسابرسی در گزارش حسابرس ؛ در 17 اسلاید جامع و کامل

بخشی از متن مقاله :

مقدمه:

حسابرسی مستقل نقش مهمی در حمایت از کیفیت گزارشگری مالی دارد و گزارش حسابرس به عنوان یک بخش لاینفک فرآیند گزارشگری مالی، نقش عمدهای در اطلاعرسانی به استفاده کنندگان ایفا میکند؛ به همین دلیل لزوم نظارت و تجدیدنظر در ارزش اطلاعاتی و مربوط بودن گزارش حسابرس همواره مورد توجه استانداردگذاران بوده است. بعد از رسوایی- های مالی اخیر، بحران مالی 2008، جهانی شدن محیط کسب و کار و افزایش پیچیدگی های گزارشگری مالی (نظیر استفاده از برآوردهای ذهنی و قضاوتهای مشکل، الزام به افشاهای متعدد و مخاطبان جهانی)، تقاضا برای دریافت اطلاعات بیشتر و مربوط تر از طریق گزارش حسابرس افزایش یافت. به همین دلیل برخی از استانداردگذاران و مقررات گذاران نظیر هیات استانداردهای بین المللی حسابرسی و اعتباربخشی و هیات نظارت بر حسابداری شرکتهای عام آمریکا به منظور بهبود گزارش حسابرس و افزایش شفافیت آن، در برخی از استانداردهای موجود خود تجدیدنظر و یا استانداردهای جدیدی را تدوین نمودند. این دو نهاد بخشی را با عنوان موضوع های کلیدی/ اساسی حسابرسی با هدف افزایش ارزش اطلاعاتی گزارش حسابرس به گزارش جدید حسابرس اضافه نموده اند.

مبانی نظری و پیشینه پژوهش

گزارش حسابرس مکانیسم اطلاع رسانی نتایج فرایند حسابرسی به استفاده کنندگان صورتهای مالی حسابرسی شده است. استفاده کنندگان صورتهای مالی حسابرسی شده همواره نیاز خود را در مورد دسترسی به اطلاعات بیشتر درباره موضوع های حائز اهمیت در حسابرسی مطرح نموده اند که اغلب به بخشهایی در صورتهای مالی مربوط میشود که در مورد آنها قضاوتهای قابل ملاحظهای توسط مدیران و حسابرسان اعمال شده است . ماک و همکاران (2013) معتقدند که استفاده کنندگان تمایل دارند اطلاعات بیشتری درباره عملیات حسابرسی، گزارشهای تحلیلی مدیران، رویه های حسابداری مورد استفاده صاحبکاران و اطلاعات مربوط به ریسک دریافت کنند. در واقع محیط کنونی به اطلاعات تفصیلی و قابل اتکاء در مورد بنگاه های اقتصادی و فرآیندهایی که کیفیت گزارشهای مالی را پشتیبانی میکنند، نیاز دارد.

سهامداران فعلی و سرمایهگذاران بالقوه و دیگر استفاده کنندگان گزارشهای مالی در تلاش هستند تا از طریق دستیابی به اطلاعات مربوط و قابل اتکا سطح ابهام خود را کاهش دهند

نتایج تحقیقات نظری نشان میدهد که دیدگاه استفاده- کنندگان درباره کیفیت حسابرسی تحت تاثیر ارزش اطلاع- رسانی گزارش حسابرس است. از آنجا که گزارش کنونی حسابرس اطلاعات کاملی درباره رویه های اجرایی، انتخابها و قضاوتهای حسابرس که در ارائه اظهارنظر اعمال شده است، افشا نمینماید، اطلاعات کمی جهت ارزیابی کیفیت حسابرسی ارائه میکند. با توجه به تاثیر مثبت افزایش شفافیت درباره فرایند حسابرسی بر نگرش استفاده کنندگان درباره کیفیت حسابرسی، استفادهکنندگان خواهان دریافت اطلاعات بیشتر و مربوطتر هستند. بر این اساس هیات تدوین استانداردهای بین المللی حسابرسی و اعتباربخشی، استاندارد بین المللی حسابرسی 100 با عنوان " گزارشگری نسبت به صورتهای مالی " را مورد تجدید نظر قرار داده که یکی از تغییرات این استاندارد افزودن موضوعهای کلیدی حسابرسی به گزارش حسابرس میباشد و نیز استاندارد بین المللی حسابرسی 701 را با عنوان "اطلاع رسانی موضوعهای کلیدی حسابرسی در گزارش حسابرس مستقل" تدوین نموده است. هیات نظارت بر حسابداری شرکتهای عام آمریکا نیز استاندارد جدیدی را تحت عنوان" گزارش حسابرس دربارهی حسابرسی صورتهای مالی در زمانی که حسابرس اظهارنظر مقبول ارائه می کند" صادر نمود که طبق این استاندارد بخش جدیدی تحت عنوان موضوعهای اساسی حسابرسی به گزارش حسابرس اضافه شده است

انتقال اطلاعات مربوط به ریسک یکی از موضوعهایی است که هیات تدوین استانداردهای بینالمللی حسابرسی و اعتباربخشی و هیات نظارت بر حسابداری شرکتهای عام آمریکا تلاش نمودند تا در افشای موضوعهای کلیدی/ اساسی حسابرسی مدنظر قرار دهند . در واقع هر دو هیات تلاش کردند تا با معرفی استاندارد جدید، اطلاعات بیشتری درباره ریسک حسابرسی به استفاده کنندگان ارائه دهند.

طبق استاندارد جدید هیات نظارت بر حسابداری شرکتهای عام آمریکا موضوع های اساسی حسابرسی، موضوع هایی هستند که طی فرآیند حسابرسی به کمیته حسابرسی اطلاع رسانی شده یا می بایست اطلاع رسانی شوند :

الف- مربوط به حسابها یا افشاهایی است که در صورتهای مالی با اهمیت است

ب- مستلزم اعمال قضاوتهای چالش برانگیز، ذهنی و پیچیده حسابرس هستند

ارنست اند یانگ (2013) در پاسخ به نظرسنجی هیات استانداردهای بین المللی حسابرسی و اعتباربخشی در خصوص بهبود گزارش حسابرس، معتقد است که ارائه بخش موضوعهای کلیدی حسابرسی باعث افزایش مفید بودن گزارش حسابرس میشود؛ زیرا شفافیت بیشتری را در موضوعهای مهمی منعکس میکند که حسابرس زمان و توجه بیشتری را معطوف آنها نموده و بحثهای زیادی درباره آن موضوعها با ارکان راهبری داشته است. با این حال نگرانیهایی در این باره وجود دارد که کاربرد استاندارد بین المللی حسابرسی پیشنهادی 701 منجر به افشای تعداد موضوعهای کلیدی حسابرسی متفاوتی شود که هریک جزییات تفصیلی متفاوتی دارند. نگرانی آنها این است که برخی موضوعها که قبلا به عنوان موضوعهای کلیدی حسابرسی شناسایی نشده اند به مرور زمان حائز اهمیت شوند و سپس حسابرس با نگاه به گذشته، متوجه شود که قدرت تشخیص او برای تعیین موضوع های کلیدی حسابرسی زیر سوال رفته است. علاوه بر این مدیران و ارکان راهبری ممکن است نگرانیهایی برای افشا شدن موضوع کلیدی حسابرسی در گزارش حسابرس داشته باشند؛ چرا که این اقلام دارای ماهیتی حساس بوده و یا ارکان راهبری عقیده داشته باشند که افشای موارد فوق ممکن است باعث تصور ضعف در مدیریت و متعاقبا به انتقاد عمومی منجر گردد. همچنین آنها بیان میکنند که افشای موضوعهای کلیدی حسابرسی نباید تعهداتی را به وجود آورد که حسابرسان به عنوان منبع اصلی اطلاعات در نظر گرفته شوند.

گرنت تورنتون (2013) در پاسخ به نظرسنجی هیات استانداردهای بین المللی حسابرسی و اعتباربخشی در خصوص بهبود گزارش حسابرس، از اضافه شدن بخش موضوعهای کلیدی حسابرسی در گزارش حسابرس حمایت نموده و البته بیان میکند که ممکن است حسابرس به عنوان منبع اصلی اطلاعات واحد تجاری در نظر گرفته شود و یا اینکه توصیف موضوعهای کلیدی حسابرسی به مرور زمان کلیشهای گردد و یا ممکن است در برخی شرایط حاکی از نواقصی در افشاهای صورتهای مالی تلقی گردد. گرنت تورنتون بیان می دارد که ما به عنوان حسابرس قادر به پیشبینی نتیجه گیری- های استفاده کنندگان از موضوعهای کلیدی حسابرسی نیستیم. با این حال لازم است حساسیت اطلاعات و مسئولیتهای حسابرس برای محرمانه بودن همواره مدنظر باشد. علاوه بر این، استفاده کنندگان دارای نیازهای متفاوتی هستند که ناشی از عواملی از جمله انتظارات منطقه ای، قانونی یا صنایع مربوطه است. بنابراین ممکن است لازم باشد هیات استانداردهای بین المللی حسابرسی و اعتبار بخشی برای اجرای پیشنهاد خود، منابع و اقلام آموزشی لازم را برای استفاده کنندگان فراهم آورد تا درک بهتری از الگوی گزارشگری حسابرسی پیدا کنند.

علاوه بر این ممکن است نیاز باشد رهنمودهای اجرایی به منظور برخورد با موقعیتهایی که مدیر یا ارکان راهبری به افشای موضوعهای کلیدی توسط حسابرس اعتراض میکنند، نیز ارائه شود؛ زیرا توصیف این موضوعها در برگیرنده این مفهوم است که واحد تجاری اطلاعاتی دارد که آنها را واجد حساسیت و محرمانه تلقی میکند.

مزایای افشای موضوع های کليدی حسابرسی

جدول 3 به بررسی گویه های مربوط به مزایای افشای موضوع- های کلیدی حسابرسی و نتایج آزمون آنها پرداخته است. با توجه به مقادیر ارائه شده در جدول 3 و با توجه به آنکه سطح معناداری کمتر از 0/05 بوده است، مویتووان نتیجه گرفت تمام موارد مطرح شده در مورد مزایای افشای موضوع های کلیدی حسابرسی در سطح اطمینان 95% تایید شده است. بنابراین پاسخ دهندگان با تمام مزیتهای مطرح شوده در مورد افشای موضوعهای کلیدی حسابرسی موافق هستند.

معایب افشای موضوعهای کليدی حسابرسی

با توجه به مقادیر ارائه شده در جدول 4 و با توجه به آنکه سطح معناداری کمتر از 0/05 بوده است، از دیدگاه پاسخ دهندگان تاثیر منفی بر رابطه کمیته حسابرسی و حسابرس، افزایش مشکلات بنگاههای دولتی با سازمان بازرسی کل کشور و دیوان محاسبات و کاهش قابلیت مقایسه گزارشهای حسابرس با افشای موضوعهای کلیدی حسابرسی به عنوان معایب افشای موضوعهای کلیدی حسابرسی مورد تایید قرار نگرفت. لازم به ذکر است که سطح معناداری نشانه ضعف حسابرس در خصوص موضوع کلیدی حسابرسی افشا شده کمتر از 0/01 است اما به دلیل آنکه میانگین آن کمتر از 3 است میتوان گفت که از دیدگاه حسابرسان افشای موضوع های کلیدی حسابرسی نمیتواند به منزله ضعف حسابرس در آن موضوع باشد. سایر موارد مطرح شده به شرح جدول فوق در سطح اطمینان 95% بوه عنوان معایب افشای موضوع هایکلیدی حسابرسی تایید شده است.

ارائه رهنمود کافی و آموزش

از آنجایی که اضافه نمودن بخش موضوعهای کلیدی حسابرسی به گزارش حسابرس بسیار بنیادی و اساسی میباشد، این سوال مطرح است که چگونه باید حسابرسان را برای بگارگیری مدل جدید آماده نمود. جدول 5 به بررسی گویه های مربوط به رهنمود کافی و آموزش در خصووص موضوع های کلیدی حسابرسی و نتایج آزمون آنها پرداخته است. با توجه به مقادیر ارائه شده در جدول 5 و با توجه به آنکه سطح معناداری کمتر از 0/01 بوده است، می توان گفت که تمام موارد مطرح شده به شرح جدول فوق در سطح اطمینان 95% تایید شده است. به عبارتی پاسخ دهندگان با تموام موارد مطرح شده به منظور آموزش و ارائه رهنمود کافی در خصوص افشای موضوع های کلیدی حسابرسی موافق هستند.

محل افشا موضوع های کليدی حسابرسی در گزارش حسابرس

جدول 6 به بررسی محل افشا موضوعهای کلیدی حسابرسی و نتایج آزمون آن پرداخته است.

با توجه به مقدار ارائه شده در جدول 6 و با توجه به آنکه سطح معناداری کمتر از 0/05 بوده است، میتوان گفت که مورد ذکر شده به شرح جدول فوق در سطح اطمینان %95 تایید شده است. پاسخ دهندگان با افشای موضوعهای کلیدی حسابرسی در نزدیکترین محل به ارائه بند اظهارنظر حسابرس و ارائه عنوان مناسب برای طبقه بندی هر موضوع کلیدیحسابرسی در گزارش حسابرس موافق هستند.

5- نتيجه گيری و بحث

نهادهای استانداردگذار به منظور پاسخ به تقاضای استفاده کنندگان برای بهبود گزارش حسابرس با هدف شفافیت بیشتر، بخش جدیدی تحت عنوان موضوع های کلیدی حسابرسی به گزارش حسابرس اضافه نموده اند؛ این بخش اطلاعات بیشتری را برای استفاده کنندگان صورتهای مالی حسابرسی شده فراهم میکند تا به آنها در درک آن موضوع هایی که براساس قضاوت حرفه ای حسابرس در حسابرسی صورتهای مالی دوره جاری اهمیت بیشتری داشته اند، کمک نماید. نکته حائز اهمیت در مورد شناسایی موضوع های کلیدی حسابرسی این است که بخش مذکور مستلزم بکارگیری قضاوت حرفه ای حسابرس می باشد که بسیار چالش برانگیز است؛

به دلیل قضاوتی و جدید بودن این بخش، انجام پژوهشهای مختلف در این زمینه ضروری به نظر میرسد. در پژوهش حاضر دیدگاه حسابرسان در زمینه موضوع های کلیدی حسابرسی مورد بررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان میدهد در خصوص شناسایی موضوع های کلیدی حسابرسی، حسابرسان معتقدند که ارزیابی حسابرس از مفروضات اساسی مبنای شناخت و افشای اقلام صورتهای مالی در گزارش حسابرس، نحوه مواجهه حسابرس با ریسک- های مختلف شرکت، حسابهایی با بالاترین ریسک تحریف با اهمیت از جمله ریسک ناشی از تقلب در گزارش حسابرس، ارزیابی حسابرس از رویدادها و معاملات عمده در طی دوره مالی و موضوع هایی که طبق قضاوت حرفه ای حسابرس در حسابرسی صورتهای مالی دارای بیشترین اهمیت هستند باید به عنوان موضوعهای کلیدی حسابرسی شناسایی شوند.

از دید حسابرسان افشای موضوعهای کلیدی حسابرسی منجر به افزایش ارزش اطلاعاتی گزارش حسابرس، کاهش یکنواختی (استاندارد بودن) گزارش حسابرس، افزایش مسئولیت حرفهای و قانونی حسابرس، بهبود تصمیمگیری سرمایهگذاران، بهبود کیفیت حسابرسی، بهبود گزارشگری مالی خواهد شد؛ این نتایج مشابه برخی از پاسخهای دریافتی هیات استانداردهای بینالمللی حسابرسی و اعتبار بخشی از دلویت، ارنست اند یانگ، کیپیامچی، گرنت تورنتون، حسابداران رسمی کانادا و اداره ملی حسابرسی بوده و همچنین با پژوهش کریستنسن و همکاران (1074) که نشان داد افشای موضوعهای کلیدی حسابرس بر تصمیمگیری سرمایهگذاران موثر میباشد و با یافتههای سیلو و فولوپ (1071) که نشان دادند موضوعهای کلیدی حسابرسی اثر مثبتی بر فرآیند گزارشگری حسابرسی خواهد داشت، همسو میباشد.

ضمن اینکه از دید پاسخ- دهندگان موضوعهای کلیدی حسابرسی در هر صنعت و در صنایع مختلف متفاوت هستند که در واقع این امر باعث می- شود اطلاعاتی در مورد تفاوتهای موجود در سیستمهای گزارشگری مالی در صنعت و صنایع مختلف در اختیار استفادهکنندگان قرار گیرد. از دیدگاه حسابرسان از معایب افشای موضوعهای کلیدی حسابرسی میتوان به برداشت استفادهکنندگان مبنی بر اظهارنظر جداگانه در خصوص موضوعهای کلیدی حسابرسی، عدم پذیرش اظهارنظر مقبول حسابرس از سوی استفاده کنندگان، متفاوت بودن موضوعهای کلیدی حسابرسی به دلیل اعمال قضاوت حرفهای از سوی حسابرسان، افزایش هزینههای حسابرسی، تاثیر منفی بر رابطه صاحبکار و حسابرس، افزایش فشار از سوی صاحبکار بر حسابرس به منظور جلوگیری از افشای موضوعهای کلیدی حسابرسی، تلقی حسابرس از سوی استفادهکنندگان به عنوان منبع اصلی اطلاعات اشاره نمود که مطابق با نظرات دریافت شده از انجمن حسابداران رسمی استرالیا، حسابداران حرفهای رسمی کانادا، کیپیامچی، گرنت تورنتون، دلویت و ارنست اند یانگ بوده است. همچنین یافتههای پژوهش نشان میدهد که از دیدگاه حسابرسان باید رهنمود کافی برای شناسایی و گزارش موضوعهای کلیدی حسابرسی براساس استاندارد 701ارائه گردد و آموزشهای خاص به حسابرسان برای بکارگیری استانداردهای بین المللی حسابرسی 100 و 701 داده شود و رهنمودها و نمونه هایی از موضوعهای کلیدی حسابرسی به منظور راهنمایی حسابرسان در افشا موضوعهای کلیدی حسابرسی توسط سازمان حسابرسی به منظور هدایت حسابرسان ارائه گردد؛ در پاسخهای دریافت شده از گرنت تورنتون و اداره ملی حسابرسی نیز به ارائه رهنمود و نمونه های توصیفی از موضوعهای کلیدی حسابرسی اشاره شده است.

نهایتا اینکه از دیدگاه حسابرسان باید موضوعهای کلیدی حسابرسی در نزدیکترین محل به ارائه بند اظهارنظر حسابرس افشا گردد و برای هر موضوع باید عنوان مناسب ارائه گردد. به طور کلی یافته های این پژوهش دیدگاه حسابرسان را در خصوص اینکه چه مواردی باید به عنوان موضوع های کلیدی حسابرسی شناسایی شوند، مزایا و معایب افشای این موضوعها چیست و چه رهنمودها و آموزشهایی به منظور پیاده سازی صحیح آنها نیاز است، مطرح نموده است. با توجوه به جدید بودن بخش موضوعهای کلیدی حسابرسی در گزارش حسابرس، یافته های این پژوهش میتواند بینشی را برای مرجع استانداردگذار حسابرسی به منظور پذیرش و پیاده سازی مناسب استاندارد جدید 701 فراهم نماید. همچنین با توجه به عدم پژوهش در این زمینه در ایران، پژوهش حاضر شواهدی را برای حرفه و دانش حسابرسی در مورد نگرش حسابرسان نسبت به موضوع های کلیدی حسابرسی فراهم می نماید. پیشنهاد میگردد در پژوهشهای آتی با توجه به آنکه علت اصلی اضافه شدن بخش موضوعهای کلیدی حسابرسی شفافیت بیشتر و ارائه اطلاعات بیشتر برای استفاده کنندگان بوده است، دیدگاه استفاده کنندگان نیز در این حوزه مورد بررسی قرار گیرد. همچنین در پژوهشی دیگر، فرصتها و چالشهایی که افشای موضوع های کلیدی حسابرسی ایجاد مینماید از منظر حسابرسان و سرمایه گذاران به عنوان گروه مهمی از استفاده کنندگان مورد بررسوی قرار گیرد. در مورد محدودیت پژوهش حاضر می توان به آشنایی کمتر جامعه حسابرسی کشور در خصوص تحولات اخیر در گزارش حسابرس بالاخص موضوع های کلیدی حسابرسی اشاره نمود.

منابع:

vنداجعفری نسب کرمانی - دانشجوی دکتری حسابداری دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران.1397

vمهناز ملانظری - دانشیار حسابداری دانشگاه الزهرا(س) ، تهران، ایران. 1397

vعلی رحمانی - استاد حسابداری دانشگاه الزهرا(س) ، تهران، ایران. 1398

vمسعود عزیزخانی - دانشیار حسابداری دانشگاه تاسمانیا استرالیا 1398

vموسی بزرگ اصل - دانشیار حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. 1398