ستاره سُها (Alcor) یا ۸۰ خرس بزرگ (UMA 80) نزدیک ستاره مئزر، و یکی از هفت ستارهٔ بنات النعش در صورت فلکی خرس بزرگ (دب اکبر) است.
امروزه فاصله آن با مئزر حدود ۱۲ دقیقه قوسی است، یعنی حدود یک سوم قطر ظاهریِ ماه کامل. در عربی این دو ستاره را اسب و سوار نامیدهاند.
این ستاره دارای قدر ظاهری حدود ۴ است که البته امروزه آسانتر از گذشته دیده میشود. دلیل اینکه این ستاره نسبت به قبل پرنورتر شدهاست، این است که یا به مرور زمان فاصله زاویهای آن از مئزر بیشتر شدهاست، یا این که نور ستاره مئزر کاهش یافتهاست، و امکان دیده شدن این ستاره را آسانتر کردهاست. برخی همین هفت ستاره را دُبّ اکبر میدانند، ولی صحیح آن است که این ستارهها فقط بخشی از دب اکبر هستند، و صورت فلکی دب اکبر دارای ستارههای بیشتری است.
این ستاره، یک ستاره دوتایی است که شامل دو ستاره عناق (mizar) و سُها (alcor) است؛ اما در واقع این دو، هیچ ارتباطی باهم ندارند و یک دوتایی اپتیکی هستند. ستاره سها به دلیل اینکه در صورت فلکی معروف خرس بزرگ قرار دارد و در عهد باستان برای سنجش عملکرد بینایی مورد استفاده قرار میگرفته، از اهمیت ویژهای برخوردار است.
هرچند سها ستارهای نزدیک مئزر است و حرکت ظاهریشان با هم است، ولی معلوم نیست که نزدیکی آنها فقط از جهت ظاهری است، یا اینکه این دو ستاره تشکیل یک ستاره دوتایی را میدهند. البته خود سها نیز شامل دو ستاره نزدیک به هم است.
در زبانهای اروپایی آن را علاوه بر Alcor، به نامهای Suha (و یا Al Sahja) هم مینامند. برخی معتقدند دیگر اسامی انگلیسی آن (Alcor و Saidak) هم دارای ریشه عربی هستند. اولین کسی که به این ستاره در کتاب خود اشاره کردهاست، ستارهشناس مسلمان ایرانی، عبدالرحمان صوفی در کتاب مشهور صورالکواکب بودهاست.
نام بایر | نام | ترجمه نام | نام انگلیسی |
---|---|---|---|
آلفا خرس بزرگ (α UMa) | دُبّه (یا دبهٔ کُبری) | خرس ماده | Dubhe (یا Dubh, Dubb) |
ظَهرِ دب اکبر | پشتِ خرس بزرگ | Thahr al Dub al Akbar | |
بتا خرس بزرگ (β UMa) | مراق | Merak (یا Mirak) | |
گاما خرس بزرگ (γ UMa) | فَخْذ (یا فِخْذ یا فِخِذ) | ران [خرس] | Phecda (یا Phacd, Phegda) |
دلتا خرس بزرگ (δ UMa) | مَغرِز (یا مَغرَز) | بیخ و جای رستنِ [دم خرس] | Megrez |
اپسیلون خرس بزرگ (ε UMa) | اَلْیَت (یا الیَة) | دم یا گوشت و پیهای که بر سرینِ [خرس] است | Alioth |
جَون | تیره رنگ؛ که یک کوتوله قهوهای است | ||
زتا خرس بزرگ (ζ UMa) | عَناق | بزغاله ماده | |
مئزر (یا میزار) | چادر | Mizar (یا Mitsar) | |
اتا خرس بزرگ (η UMa) | قائِد | جلودار، رهبر | Alkaid (یا Elkeid) (القائد) |
قائد بنات النعش | پیشرو دختران تابوت | ||
بنات النعش | دختران تابوت | Benetnasch | |
۸۰ خرس بزرگ (80 UMA) | سُها (یا سُهیٰ) | ظاهرا از سهو و فراموشی است (به خاطر کوچکی) | Alcor یا Suha |
p><!--EndFragment p><!--StartFragment
سُها اسمی عربی است. اگر آن را به صورت سُهیٰ به عنوان اسمی مشتق (دارای ریشه فعلی) در نظر بگیریم، صیغه مجهول از ریشه سَهَوَ، به معنای فراموش شده است. شاید به دلیل نور کمی که داشتهاست در آسمان شب، به فراموشی سپرده شدهاست.
البته امروزه این ستاره آسانتر از قبل دیده میشود، که ممکن است به این دلیل باشد که یا نسبت به قبل پرنورتر شدهاست، یا اینکه به مرور زمان فاصله زاویهای آن از عناق (مئزر) بیشتر شدهاست، یا اینکه نور ستاره عناق کاهش یافتهاست، و امکان دیده شدن این ستاره را آسانتر کردهاست.
اما اگر واژه سها را یک اسم جامد عربی (بدون ریشه فعلی) در نظر بگیریم، معنای فوق بر آن مترتب نمیشود. در تاریخ، یکی از اسامی نجمه خاتون مادر علی بن موسی الرضا، سها ذکر شدهاست.[۱] از دیگر اسامی این بانو، تُکتَم، اَرْوی، سُکَن، خَیْزُران و مرسیه است.
با توجه به اینکه فرهنگ و ادب از ویژگیهای بارز ایرانیان باستان بوده و به ستارهشناسی نیز علاقهمند بودهاند، در ادبیات کهن آثاری از این علاقه پدیدار است. از جمله آنها ستاره سُها در شعر و ادب فارسی است:
مولوی:
این برون از آفتاب و از سهاست.
و آن درون از عکس انوار علاست.
سعدی:
در نعت او زبان فصاحت کجا رسد
خود پیش آفتاب چه پرتو دهد سها
چنان به نور دو چشمم رسید نقصانی
که جز سها ننماید مه منیر مرا
آنگاه قدر او بشناسند با یقین
کآید شب و پدید شود بر فلک سها
ظاهر آن آفتاب کز نورش
آفتاب فلک سها باشد
معروف ناپدید سها بود بر فلک
من بر زمین کنون بمثال سها شدم
خورشید را بر پسر مریم است جا
جای سها بود به بر نعش و دخترش
ستارگان بنات النعش و از جمله سها، همگی در صورت فلکی خرس بزرگ یا دب اکبر قرار دارند. این صورت فلکی شبیه به یک ملاقه یا آبگردان در آسمان شب دیده میشود. صورت فلکی خرس بزرگ بخاطر نزدیک بودن به منطقه قطبی و کمک گرفتن از این صورت فلکی برای یافتن ستاره قطبی (جُدَی)، باعث شده تا منجمان و رصدگران توجه ویژهای به آن داشته باشند و حتی عامه مردم نیز اغلب، این صورت فلکی را میشناسند.
این صورت فلکی که از اواخر زمستان تا پایان بهار و سپس تااواسط تابستان بهترین شرایط رصدی را داراست، دارای ستارگان شاخص و معروف بسیاری است.
هشت ستاره، نقش دب اکبر (آبگردان یا ملاقه) را پدیدمیآورند. چهار ستاره که کاسه را تشکیل میدهند با نامهای دبه (ظهر دب اکبر)، مراق، فخذ و مغرز معروف اند که همه اسامی عربیاند. دبه به معنای خرس است و مراق به معنی گرده و فخذ و مغرز به ترتیب به معنای ران و بن دم خرساند. ستارههایی که دستهٔ آب گردان را تشکیل میدهند به نامهای قائد، عناق، و جون موسوماند و باز هم نامهای عربی به معنای جلودار و بزغالهاند. در نزدیکی عناق ستاره کوچک سُها قرار دارد. اعراب این دو ستاره را اسب و سوار مینامیدند. روشنی ظاهری هشت ستارهٔ آب گردان با هم فرق میکند: دبه پر نورترین آنها و مغرز کم فروغترین شان است.
ستاره سها دارای قدر ظاهری حدود ۴ است. درخشندگی آن ۱۲ برابر وجرم آن ۱٫۶ برابر جرم خورشید است.
در گذشته از این دو ستاره (سها و عناق) که دارای جدایی زاویهای ۱۱ دقیقهای (حد پایین قابل تشخیص توسط چشم انسان) هستند، برای آزمایش توان بینایی افراد استفاده میشدهاست.
این ستاره از رده طیفی A5V میباشد. فاصله آن با ستاره عناق در حدود ۳ سال نوری بوده و مهمتر اینکه دارای ارتباط گرانشی با عناق میباشد.
سها ستارهای است از رشته اصلی، که در مرحله هیدروژن سوزی بسر میبرد.
ستاره سها تقریباً ۸۰ سال نوری با زمین فاصله دارد.
برای رصد ستاره سها کافیست صورت فلکی خرس بزرگ را در آسمان پیدا کنید و سپس با استفاده از یک دوربین دوچشمی نجومی یا شکاری دوتایی عناق و سها را از یکدیگر تفکیک کنید.
هنگامی که خورشید غروب میکند در سمت شمال آسمان، هفت ستاره خرس بزرگ نمایان میشوند و دوتایی عناق و ستاره سها درست در وسط دسته آبگردان دب اکبر قرار دارند. برای رصد هرچه بهتر این دوتایی استفاده از دوربین دو چشمی پیشنهاد میشود، زیرا این مقدار از جدایی زاویهای به سادگی با هر دوربین دوچشمی قابل تشخیص و است. استفاده از تلسکوپ نیز میتواند مفید باشد، اما نباید انتظار داشته باشید مانند دیگر اجرام آسمان شب لکهای مه آلود یا ستارگان انبوه مشاهده شود بلکه همان دو ستاره اصلی و شاخصی که در کنار هم میبینید قطعاً عناق و سها هستند.
اگر آسمان منطقهای که رصدمی کنید پاک و به دور ا ز آلودگی نوری بوده و چشمانی تیزبین داشته باشید، حتماً سعی کنید این دوتایی را با چشم غیر مسلح رصد کنید. اگر توانستید این دو ستاره را جدا از هم تشخیص دهید، چشمان شما از سلامت کامل برخوردار هستند.
p><!--EndFragment
برچسب های مهم
هوتکیان دودمان شاهنشاهی از قبیلهٔ غلجای قندهار بودند که وارث حکومت صفویان شدند. سر سلسله و نخستین فرمانروای آنها میرویس خان هوتک بود. میروَیسخان هوتک (۱۰۸۶ تا ۱۱۲۷ ه.ق / ۱۶۷۳–۱۷۱۵ م). میرویس یا میراویس از افغانان غلزایی بود و در زمان ضعف دولت صفویه علیه دولت ایران آن ... ...
سرطان پستان یا سرطان سینه (به انگلیسی: Breast cancer) به نوعی سرطان گفته میشود که از بافت پستان آغاز میشود.[ زن بودن، مهمترین عامل احتمال بروز سرطان پستان است. اگرچه مردان نیز به این سرطان مبتلا میشوند اما احتمال آن در زنان ببیش از صد برابر است. سایر علائم سرطان پستان ... ...
گودبرداری و اجرای سازه های نگهبان یکی از ابتدایی ترین و در عین حال مهمترین مراحل اجرای ساختمان می باشد. تا جایی که کوچکترین اشتباه در اجرای این مرحله می تواند منجر به ریزش گود، خسارات مادی و حتی فوت افراد گردد. بنابراین آشنایی با این مبحث و رعایت نکات آن برای مهندسین ناظر، ... ...
جزوه بیوشیمی کلیه دانشگاه: علوم پزشکی مشهد استاد: دکتر سوختانلو فرمت: PDF پی دی اف تعداد صفحات: 65 نوع: تایپی - کیفیت عالی دانلود نمونه ...
دانلود سوالات سالهای اخیر دکتری شهرسازی با پاسخنامه (از سال 1396 تا 1404) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته شهرسازی سال 1396 (با پاسخنامه) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته شهرسازی سال 1397 (با پاسخنامه) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته شهرسازی سال 1398 ... ...
دانلود سوالات سالهای اخیر دکتری مدیریت پروژه و ساخت با پاسخنامه (از سال 1396 تا 1404) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته مدیریت پروژه و ساخت سال 1396 (با پاسخنامه) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته مدیریت پروژه و ساخت سال 1397 (با پاسخنامه) دانلود دفترچه سوالات ... ...
دانلود سوالات سالهای اخیر دکتری معماری با پاسخنامه (از سال 1396 تا 1404) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته معماری سال 1396 (با پاسخنامه) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته معماری سال 1397 (با پاسخنامه) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته معماری سال 1398 (با ... ...
دانلود سوالات سالهای اخیر دکتری آگرواکولوژی و آگروتکنولوژی با پاسخنامه (از سال 1396 تا 1404) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته آگرواکولوژی و آگروتکنولوژی سال 1396 (با پاسخنامه) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته آگرواکولوژی و آگروتکنولوژی سال 1397 (با ... ...
دانلود سوالات سالهای اخیر دکتری آگرولوژی - علف هرزبا پاسخنامه (از سال 1396 تا 1404) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته آگرولوژی - علف هرزسال 1396 (با پاسخنامه) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته آگرولوژی - علف هرزسال 1397 (با پاسخنامه) دانلود دفترچه سوالات آزمون ... ...
عنوان پاورپوینت: دانلود پاورپوینت فتق دیسک بین مهره ای چیست فرمت: پاورپوینت قابل ویرایشتعداد اسلاید: 27پاورپوینت آماده ارائهفهرست مطالب:مقدمهفتق دیسک بین مهره ای چیستانواع فتق دیسک نخاعی برآمدگی دیسک (پروتروژن) بیرون زدگی دیسک (اکستروژن)جدا شدن دیسک علائم فتق دیسک بین مهره ... ...
دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته علوم دامی سال 1396 (با پاسخنامه) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته علوم دامی سال 1397 (با پاسخنامه) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته علوم دامی سال 1398 (با پاسخنامه) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته علوم دامی سال ... ...
دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته علوم و مهندسی آب - آبیاری و زهکشی سال 1396 (با پاسخنامه) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته علوم و مهندسی آب - آبیاری و زهکشی سال 1397 (با پاسخنامه) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته علوم و مهندسی آب - آبیاری و زهکشی سال ... ...
دانلود سوالات سالهای اخیر دکتری علوم و مهندسی آب - سازه آبی با پاسخنامه (از سال 1396 تا 1404) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته علوم و مهندسی آب - سازه آبی سال 1396 (با پاسخنامه) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته علوم و مهندسی آب - سازه آبی سال 1397 (با ... ...
دانلود سوالات سالهای اخیر دکتری علوم و مهندسی آب - منابع آب با پاسخنامه (از سال 1396 تا 1404) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته علوم و مهندسی آب - منابع آب سال 1396 (با پاسخنامه) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته علوم و مهندسی آب - منابع آب سال 1397 (با ... ...
دانلود سوالات سالهای اخیر دکتری علوم و مهندسی صنایع غذایی با پاسخنامه (از سال 1396 تا 1404) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی سال 1396 (با پاسخنامه) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی سال 1397 (با ... ...
دانلود سوالات سالهای اخیر دکتری علوم و مهندسی محیط زیست با پاسخنامه (از سال 1396 تا 1404) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته علوم و مهندسی محیط زیست سال 1396 (با پاسخنامه) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته علوم و مهندسی محیط زیست سال 1397 (با پاسخنامه) دانلود ... ...
دانلود سوالات سالهای اخیر دکتری مدیریت حاصلخیزی و زیست فناوری خاک با پاسخنامه (از سال 1396 تا 1404) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته مدیریت حاصلخیزی و زیست فناوری خاک سال 1396 (با پاسخنامه) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته مدیریت حاصلخیزی و زیست فناوری خاک ... ...
دانلود سوالات سالهای اخیر دکتری مدیریت حاصلخیزی و مدیریت منابع خاک با پاسخنامه (از سال 1396 تا 1404) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته مدیریت حاصلخیزی و مدیریت منابع خاک سال 1396 (با پاسخنامه) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته مدیریت حاصلخیزی و مدیریت منابع خاک ... ...
توضیحات کتاب کامپیوتر آمادگی برای آزمون های استخدامی اثر کاظم زرین یکی از منابع معتبر و مهم آزمون استخدامی به حساب می آید که مطالعه آن برای داوطلبان آزمون استخدامی جهت تسلط به سوالات بخش کامپیوتر ICDL الزامی است. کتاب بصورت فایل PDF و شامل ۲۱۰ صفحه می باشد کتاب ... ...
دانلود سوالات سالهای اخیر دکتری مهندسی مکانیک بیوسیستم با پاسخنامه (از سال 1396 تا 1404) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته مهندسی مکانیک بیوسیستم سال 1396 (با پاسخنامه) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته مهندسی مکانیک بیوسیستم سال 1397 (با پاسخنامه) دانلود ... ...
دانلود سوالات سالهای اخیر دکتری آموزش زبان و ادبیات انگلیسی - آموزش زبان انگلیسی با پاسخنامه (از سال 1396 تا 1404) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته آموزش زبان و ادبیات انگلیسی - آموزش زبان انگلیسی سال 1396 (با پاسخنامه) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته آموزش ... ...
اقتصاد مهندسی از شاخههای علم اقتصاد است و از روشهای تحلیلی که در برآورد هزینه و تعیین ارزش سیستمها، فراوردهها و خدمات به کار میروند، گفتگو میکند. این واحد یکی از پایه ای ترین و پرکاربرد ترین دروس رشته مهندسی صنایع در مقطع کارشناسی ارشد می باشد. در طول دوره ی کارشناسی ... ...
دانلود سوالات سالهای اخیر دکتری آموزش زبان و ادبیات انگلیسی - ترجمه با پاسخنامه (از سال 1396 تا 1404) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته آموزش زبان و ادبیات انگلیسی - ترجمه سال 1396 (با پاسخنامه) دانلود دفترچه سوالات آزمون دکتری رشته آموزش زبان و ادبیات انگلیسی - ... ...
بانک آزمون های آزمایشی کارشناسی ارشد مجموعه معماری دانلود مجموعه 50 دوره آزمون آزمایشی معماری مربوط به موسسات ایوانخانه معمار،مرکز معماری ایران ، مدرسان شریف و ماهان با پاسخنامه تشریحی ... ...