ستاره سُها (Alcor) یا ۸۰ خرس بزرگ (UMA 80) نزدیک ستاره مئزر، و یکی از هفت ستارهٔ بنات النعش در صورت فلکی خرس بزرگ (دب اکبر) است.
امروزه فاصله آن با مئزر حدود ۱۲ دقیقه قوسی است، یعنی حدود یک سوم قطر ظاهریِ ماه کامل. در عربی این دو ستاره را اسب و سوار نامیدهاند.
این ستاره دارای قدر ظاهری حدود ۴ است که البته امروزه آسانتر از گذشته دیده میشود. دلیل اینکه این ستاره نسبت به قبل پرنورتر شدهاست، این است که یا به مرور زمان فاصله زاویهای آن از مئزر بیشتر شدهاست، یا این که نور ستاره مئزر کاهش یافتهاست، و امکان دیده شدن این ستاره را آسانتر کردهاست. برخی همین هفت ستاره را دُبّ اکبر میدانند، ولی صحیح آن است که این ستارهها فقط بخشی از دب اکبر هستند، و صورت فلکی دب اکبر دارای ستارههای بیشتری است.
این ستاره، یک ستاره دوتایی است که شامل دو ستاره عناق (mizar) و سُها (alcor) است؛ اما در واقع این دو، هیچ ارتباطی باهم ندارند و یک دوتایی اپتیکی هستند. ستاره سها به دلیل اینکه در صورت فلکی معروف خرس بزرگ قرار دارد و در عهد باستان برای سنجش عملکرد بینایی مورد استفاده قرار میگرفته، از اهمیت ویژهای برخوردار است.
هرچند سها ستارهای نزدیک مئزر است و حرکت ظاهریشان با هم است، ولی معلوم نیست که نزدیکی آنها فقط از جهت ظاهری است، یا اینکه این دو ستاره تشکیل یک ستاره دوتایی را میدهند. البته خود سها نیز شامل دو ستاره نزدیک به هم است.
در زبانهای اروپایی آن را علاوه بر Alcor، به نامهای Suha (و یا Al Sahja) هم مینامند. برخی معتقدند دیگر اسامی انگلیسی آن (Alcor و Saidak) هم دارای ریشه عربی هستند. اولین کسی که به این ستاره در کتاب خود اشاره کردهاست، ستارهشناس مسلمان ایرانی، عبدالرحمان صوفی در کتاب مشهور صورالکواکب بودهاست.
نام بایر | نام | ترجمه نام | نام انگلیسی |
---|---|---|---|
آلفا خرس بزرگ (α UMa) | دُبّه (یا دبهٔ کُبری) | خرس ماده | Dubhe (یا Dubh, Dubb) |
ظَهرِ دب اکبر | پشتِ خرس بزرگ | Thahr al Dub al Akbar | |
بتا خرس بزرگ (β UMa) | مراق | Merak (یا Mirak) | |
گاما خرس بزرگ (γ UMa) | فَخْذ (یا فِخْذ یا فِخِذ) | ران [خرس] | Phecda (یا Phacd, Phegda) |
دلتا خرس بزرگ (δ UMa) | مَغرِز (یا مَغرَز) | بیخ و جای رستنِ [دم خرس] | Megrez |
اپسیلون خرس بزرگ (ε UMa) | اَلْیَت (یا الیَة) | دم یا گوشت و پیهای که بر سرینِ [خرس] است | Alioth |
جَون | تیره رنگ؛ که یک کوتوله قهوهای است | ||
زتا خرس بزرگ (ζ UMa) | عَناق | بزغاله ماده | |
مئزر (یا میزار) | چادر | Mizar (یا Mitsar) | |
اتا خرس بزرگ (η UMa) | قائِد | جلودار، رهبر | Alkaid (یا Elkeid) (القائد) |
قائد بنات النعش | پیشرو دختران تابوت | ||
بنات النعش | دختران تابوت | Benetnasch | |
۸۰ خرس بزرگ (80 UMA) | سُها (یا سُهیٰ) | ظاهرا از سهو و فراموشی است (به خاطر کوچکی) | Alcor یا Suha |
p><!--EndFragment p><!--StartFragment
سُها اسمی عربی است. اگر آن را به صورت سُهیٰ به عنوان اسمی مشتق (دارای ریشه فعلی) در نظر بگیریم، صیغه مجهول از ریشه سَهَوَ، به معنای فراموش شده است. شاید به دلیل نور کمی که داشتهاست در آسمان شب، به فراموشی سپرده شدهاست.
البته امروزه این ستاره آسانتر از قبل دیده میشود، که ممکن است به این دلیل باشد که یا نسبت به قبل پرنورتر شدهاست، یا اینکه به مرور زمان فاصله زاویهای آن از عناق (مئزر) بیشتر شدهاست، یا اینکه نور ستاره عناق کاهش یافتهاست، و امکان دیده شدن این ستاره را آسانتر کردهاست.
اما اگر واژه سها را یک اسم جامد عربی (بدون ریشه فعلی) در نظر بگیریم، معنای فوق بر آن مترتب نمیشود. در تاریخ، یکی از اسامی نجمه خاتون مادر علی بن موسی الرضا، سها ذکر شدهاست.[۱] از دیگر اسامی این بانو، تُکتَم، اَرْوی، سُکَن، خَیْزُران و مرسیه است.
با توجه به اینکه فرهنگ و ادب از ویژگیهای بارز ایرانیان باستان بوده و به ستارهشناسی نیز علاقهمند بودهاند، در ادبیات کهن آثاری از این علاقه پدیدار است. از جمله آنها ستاره سُها در شعر و ادب فارسی است:
مولوی:
این برون از آفتاب و از سهاست.
و آن درون از عکس انوار علاست.
سعدی:
در نعت او زبان فصاحت کجا رسد
خود پیش آفتاب چه پرتو دهد سها
چنان به نور دو چشمم رسید نقصانی
که جز سها ننماید مه منیر مرا
آنگاه قدر او بشناسند با یقین
کآید شب و پدید شود بر فلک سها
ظاهر آن آفتاب کز نورش
آفتاب فلک سها باشد
معروف ناپدید سها بود بر فلک
من بر زمین کنون بمثال سها شدم
خورشید را بر پسر مریم است جا
جای سها بود به بر نعش و دخترش
ستارگان بنات النعش و از جمله سها، همگی در صورت فلکی خرس بزرگ یا دب اکبر قرار دارند. این صورت فلکی شبیه به یک ملاقه یا آبگردان در آسمان شب دیده میشود. صورت فلکی خرس بزرگ بخاطر نزدیک بودن به منطقه قطبی و کمک گرفتن از این صورت فلکی برای یافتن ستاره قطبی (جُدَی)، باعث شده تا منجمان و رصدگران توجه ویژهای به آن داشته باشند و حتی عامه مردم نیز اغلب، این صورت فلکی را میشناسند.
این صورت فلکی که از اواخر زمستان تا پایان بهار و سپس تااواسط تابستان بهترین شرایط رصدی را داراست، دارای ستارگان شاخص و معروف بسیاری است.
هشت ستاره، نقش دب اکبر (آبگردان یا ملاقه) را پدیدمیآورند. چهار ستاره که کاسه را تشکیل میدهند با نامهای دبه (ظهر دب اکبر)، مراق، فخذ و مغرز معروف اند که همه اسامی عربیاند. دبه به معنای خرس است و مراق به معنی گرده و فخذ و مغرز به ترتیب به معنای ران و بن دم خرساند. ستارههایی که دستهٔ آب گردان را تشکیل میدهند به نامهای قائد، عناق، و جون موسوماند و باز هم نامهای عربی به معنای جلودار و بزغالهاند. در نزدیکی عناق ستاره کوچک سُها قرار دارد. اعراب این دو ستاره را اسب و سوار مینامیدند. روشنی ظاهری هشت ستارهٔ آب گردان با هم فرق میکند: دبه پر نورترین آنها و مغرز کم فروغترین شان است.
ستاره سها دارای قدر ظاهری حدود ۴ است. درخشندگی آن ۱۲ برابر وجرم آن ۱٫۶ برابر جرم خورشید است.
در گذشته از این دو ستاره (سها و عناق) که دارای جدایی زاویهای ۱۱ دقیقهای (حد پایین قابل تشخیص توسط چشم انسان) هستند، برای آزمایش توان بینایی افراد استفاده میشدهاست.
این ستاره از رده طیفی A5V میباشد. فاصله آن با ستاره عناق در حدود ۳ سال نوری بوده و مهمتر اینکه دارای ارتباط گرانشی با عناق میباشد.
سها ستارهای است از رشته اصلی، که در مرحله هیدروژن سوزی بسر میبرد.
ستاره سها تقریباً ۸۰ سال نوری با زمین فاصله دارد.
برای رصد ستاره سها کافیست صورت فلکی خرس بزرگ را در آسمان پیدا کنید و سپس با استفاده از یک دوربین دوچشمی نجومی یا شکاری دوتایی عناق و سها را از یکدیگر تفکیک کنید.
هنگامی که خورشید غروب میکند در سمت شمال آسمان، هفت ستاره خرس بزرگ نمایان میشوند و دوتایی عناق و ستاره سها درست در وسط دسته آبگردان دب اکبر قرار دارند. برای رصد هرچه بهتر این دوتایی استفاده از دوربین دو چشمی پیشنهاد میشود، زیرا این مقدار از جدایی زاویهای به سادگی با هر دوربین دوچشمی قابل تشخیص و است. استفاده از تلسکوپ نیز میتواند مفید باشد، اما نباید انتظار داشته باشید مانند دیگر اجرام آسمان شب لکهای مه آلود یا ستارگان انبوه مشاهده شود بلکه همان دو ستاره اصلی و شاخصی که در کنار هم میبینید قطعاً عناق و سها هستند.
اگر آسمان منطقهای که رصدمی کنید پاک و به دور ا ز آلودگی نوری بوده و چشمانی تیزبین داشته باشید، حتماً سعی کنید این دوتایی را با چشم غیر مسلح رصد کنید. اگر توانستید این دو ستاره را جدا از هم تشخیص دهید، چشمان شما از سلامت کامل برخوردار هستند.
p><!--EndFragment
برچسب های مهم
دانلود فایلهای بسته آمادهچاپ و نصب تابلو اعلانات مسجدنما همیشه دنبال این بودی یه جایی باشه تا راحت بتونی محتوای مطمئن با طراحی خوب را پیدا کنی؟ همیشه دنبال این بودی یکی کارهای محتوایی را ناظر به مسائل روز انجام بده و دغدغه تأمین محتوا را نداشته باشی؟ همیشه ... ...
دانلود فایلهای بسته آمادهچاپ و نصب تابلو اعلانات مسجدنما همیشه دنبال این بودی یه جایی باشه تا راحت بتونی محتوای مطمئن با طراحی خوب را پیدا کنی؟ همیشه دنبال این بودی یکی کارهای محتوایی را ناظر به مسائل روز انجام بده و دغدغه تأمین محتوا را نداشته باشی؟ همیشه دوست داشتی ... ...
دانلود پاورپوینت در مورد [سلول های بنیادی] - شامل 4 فایل مختلف - قابل ویرایش و ارائه - ppt شامل 4 فایل پاورپوینت سلول های بنیادین به زبان ساده: 1. 33 اسلاید: تاریخچه سلول های بنیادی / تعریف سلول های بنیادی / ویژگی های سلول های بنیادی / گونه های سلول بنیادی / انواع سلول ... ...
عنوان پاورپوینت: پاورپوینت بازی زندگی است درس 17 تفکر و سواد رسانه ای پایه دهم فرمت: پاورپوینت pptتعداد اسلاید: 26 پوشش کامل درس همراه با پاسخ فعالیت ها پاورپوینت قابل ویرایش با محیط حرفه ای منطبق با آخرین تغییرات مطالب و رئوس کتاب درسی فونت ... ...
نوع فایل: power point فرمت فایل: pptx قابل ویرایش تعداد اسلایدها: 43 اسلاید تصویری از پاورپوینت: این پاورپوینت آموزشی، جذاب، قابل ویرایش، کاملا منطبق با کتب درسی و با تعداد اسلاید ذکر شده تهیه و تنظیم شده است. با بکارگیری نمودار ها ، تصاویر جالب و جذاب و دسته ... ...
جزوه معتبر درس الاستیسیته آماده برای دانلود مشخصات دانشگاه: صنعتی شریف استاد: دکتر محسن اصغری تعداد صفحات: 90 فرمت: پی دی اف PDF کیفیت: خوب حجم: 20.6 مگابایت نوع جزوه (تایپی یا دست نویس): دست نویس ... ...
دانلود پاورپوینت فصل هفتم ریاضی پنجم آمار و احتمال همراه با پاسخ فعالیت ها و تمارین این محصول قابل ویرایش با فرمت pptx در 44 اسلاید آماده و قابل ارایه می باشد. در صورت شخصی سازی میتونین به واتس آپ شماره ای که زیر درج شده پیام بدین واستون اوکی میکنیم مزایای استفاده از ... ...
معرفی کتاب روح هیمالیا این کتاب شرح زندگی هیچ استاد یا سالک خاص و حتی زندگینامهی نویسندهی آن نیست. شخصیتها، رویدادها، نام مکانهای خاص یا عام آن نیز الزاماّ با هیچ فرد معینی مرتبط نیستند. اما این داستان در واقع، حکایت سیرو سلوک هر سالکی است که بیداری روح وی میتواند ... ...
خلاصه مهم ترین مطالب عقیدتی سیاسی مصاحبه استخدامی ...
روبیدیوم (به انگلیسی: Rubidium) با نشانهٔ شیمیایی آربی(به انگلیسی: Rb) و عدد اتمی ۳۷ از عنصرهای گروه نخست جدول تناوبی عناصر است. روبیدیم یک فلز قلیایی نرم و به رنگ نقرهای - سفید است و جرم اتمی آن ۸۵٫۴۶۷۸ میباشد. روبیدیم در حالت عنصری با ویژگیهایی شبیه دیگر فلزهای قلیایی، ... ...
نمونه سوال استخدامی آموزش و پرورش هم به صورت نمونه سوال و هم به صورت جزوه بهترین منبع برای کسانیکه میخواهند در مصاحبه استخدامی شرکت کنند ... ...
خلاصه اندیشه اسلامی ۱ ۶۴ صفحه مفید و کاربردی ...
پاورپوینت معرفی مصالح نوین در صنعت ساختمان ...
جزوه ناب کتاب جامع ویتامین ها,منابع,عملکرد,اثرات فقدان در بدن و ... ویژه کارشناس تغذیه/مراقب سلامت ...
پاورپوینت استراتژی های تولید ...
جزوه دستنویس مهندسی خاک ...
جزوه عالی خوردگی و پوشش های محافظ مشخصات دانشگاه: صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک تهران) استاد: دکتر علی اصغر سرابی داریانی دانشکده: مهندسی پلیمر و رنگ فرمت: PDF پی دی اف نوع: دست نویس کیفیت: عالی ... ...
این مجموعه دانلودی تحت عنوان هشت کتاب شامل کتابهای زیر است که همگی در یک مجموعه تقدیم میگردد کتاب مرگ رنگ: سهراب سپهری در دفتر شعری مرگ رنگ، که در سال 1330 به انتشار رسیده است، نشان میدهد که فضای اشعار احساساتی و خام ویژهی دوران نوجوانی را پشت سر گذاشته و شعر و زبان ... ...
عنوان پاورپوینت: دانلود پاورپوینت مبانی پروموشن فروش فرمت: پاورپوینت قابل ویرایشتعداد اسلاید: 35 پاورپوینت آماده ارائهفهرست مطالب:پروموشن فروش چیست؟اهداف پروموشن فروشعرضه محصول جدیدجذب مشتری جدید حفظ روحیه رقابتی استراتژیهای پروموشن فروشاستراتژی کششاستراتژی فشاراستراتژی ... ...
عنوان پاورپوینت: دانلود پاورپوینت استراتژی فروش مشتری مدار فرمت: پاورپوینت قابل ویرایشتعداد اسلاید: 29پاورپوینت آماده ارائهفهرست مطالب:مشتری مداری چیست؟اهمیت مشتری مداری افزایش اعتماد مشتریرضایت بیشتر کارکنانفروش بیشتر محصولافزایش سودآوریاعتبار و شهرت بیشترچطور مشتری مدار ... ...
عنوان پاورپوینت: دانلود پاورپوینت حاشیه فروش و عوامل موثر بر آن فرمت: پاورپوینت قابل ویرایشتعداد اسلاید: 26پاورپوینت آماده ارائهفهرست مطالب:حاشیه فروش چیست؟محاسبه حاشیه فروشاهمیت حاشیه فروش سنجش سودآوریارزیابی عملکردکنترل هزینههاانواع حاشیه فروشحاشیه سود ناخالصحاشیه سود ... ...
عنوان پاورپوینت: دانلود پاورپوینت استراتژی قیمتگذاری فریمیوم فرمت: پاورپوینت قابل ویرایشتعداد اسلاید: 21پاورپوینت آماده ارائهفهرست مطالب:قیمتگذاری فریمیوم چیستاستفاده از قیمت گذاری فریمیوم مزایای قیمت گذاری فریمیومهزینه بازاریابی ناچیزمشتریان احتمالی بسیار زیادخرید با ... ...
عنوان پاورپوینت: دانلود پاورپوینت مفهوم قیمت گذاری انتقالی فرمت: پاورپوینت قابل ویرایشتعداد اسلاید: 26پاورپوینت آماده ارائهفهرست مطالب:قیمت گذاری انتقالی چیست؟اهمیت قیمت گذاری انتقالیاهداف قیمت گذاری انتقالیاهداف بین المللی قیمت انتقالی مزایای قیمت گذاری انتقالیمعایب قیمت ... ...
عنوان پاورپوینت: دانلود پاورپوینت استراتژی گاو بنفش در بازاریابی فرمت: پاورپوینت قابل ویرایشتعداد اسلاید: 23پاورپوینت آماده ارائهفهرست مطالب:استراتژی گاو بنفش چیست؟ویژگیهای یک گاوبنفش تاثیرات استراتژی گاو بنفش جذب خریدارتغییر رفتاری بازارفرصتهاارزندگیخاص بودنروش کشف گاو ... ...