کافی نت سها - فروشگاه محصولات فایلی سُها (بانک پاورپوینت)

پاورپوینت خلاصه کتاب اصول و روش های راهنمایی و مشاوره فصل - نظریه های مشاوره در 70 اسلاید جامع و کامل همراه با تصاویر مرتبط

تعریف نظریه
نظریه حدسی است برمبنای تجربه که عقیده و عمل را به هم مرتبط میکند .
بلکین : مشاور با نظریه ای که ازآن پیروی می کند راهنمایی می شود .
هر مشاور بااستفاده نظریه های مورد قبول خود به مراجع کمک میکند .
مثلا : مشاور تابع نظریه انسان محوری از راه اظهار همدردی به مراجع مشاوره میدهد .
یا مشاور پیرو نظریه رفتاری از شیوه تقویت استفاده می کند .


خطرهای وابستگی به یک نظریه نقش آن در کار مشاوران :
نظریه به چهارطریق به مشاوران کمک می کند :
۱. باعث داوری عملی مشاوران میشود
۲‌. همبسته کردن بین چند مشاهده متفاوت
۳. پیش بینی کردن بعضی امور (باعث میشود مشاور حدس بزند که دربعضی مواقع چه رخ میدهد)
۴.برقرار کردن پیوند منطقی بین مشاهده کردن و فرض کردن

نظریه باعث سازماندهی مشاهدات میشود . اما وقتی که مشاور به نظریه ای وابسته شود ، باعث ایجاد خطرهایی میشود :
۱. استفاده از یک نظریه محدود درطول سالها کارکردن مشاور
۲. وابستگی فرد فقط به یک نظریه

نظریه روان تحلیلی
این نظریه شامل کشمکش‌های نیروهای متضاد ذهن است که شامل نیروهای خود آگاهانه و ناخودآگاهانه است که در آن بیشتر به نیروهای ناخودآگاهانه تاکید می شود .
دانشمندانی مانند بانی فرم کردنی نظریه فروید را تعطیل کردند و تا حدودی آن را تغییر وگسترش دادند‌ .
تحلیل روانی فرویدی : دیدگاه شخصیت به سه جز تقسیم میشود نهاد ، خود ، فراخود

نهاد : جزئی از شخصیت انسان که تابع اصل لذت است مثلا کودک گرسنه بر اساس اصل لذت به دنبال پستان مادر یا برطرف کردن نیاز های دیگر خود است ، پس طبق این اصل لذت از تنش و درد پرهیزی می‌کند .

خود( ایگو) : این دیدگاه تا به اصل واقعیت است که دنیای اطراف کودک و غرائز او شامل این دیدگاه می شود که وظیفه آن ، واقعیت آزمایی ، برنامه ریزی وتفکر منطقی برای رفع نیاز هاست .

فراخود : تجلی خودآگاهی ذهن است که برمبنای واقع گرایی اخلاقی است که به کمال توجه و از لذت وخوشی دوری می کند . این دیدگاه در نیمه آگاه قرار دارد و در صدد کنترل نهاد است.
فرا خود دارای دو نقش است
۱. دادن پاداش افتخار و رضایت وجدانی
۲. تنبیه هایی مانند احساس گناه و احساس حقارت به شخص

کشمکش هایی در نهاد ، خود و فراخود وجود دارد که باعث اضطراب وتنش فرد میشود ، سازوکار دفاعی این اضطراب ها ، شکست ها وناکامی هارا توجیه وکم میکند .
سازوکار های دفاعی شامل : همانندسازی ،سرکوب ، دلیل تراشی، فرافکنی افکار ،جابجایی
،فرا جبران ، والایش است .

در نظریه روان تحلیلی کاهش تنش یکی از اهداف عمده مشاور است سایر خصوصیات مشاور در این رویکرد عبارتند از :
۱. مشاور به عنوان فردی متخصص که این بازسازی را هدایت میکند مراجعه را که به عنوان فردی نا مطمئن که برای بازسازی شخصیت نیازمند کمک است راهنمایی میکند .
۲. مشاور با استفاده از فنونی مانند تداعی آزاد اندیشه ها، تعبیر خواب، تفسیروتحلیل مقاومت مطالب سرکوب شده را به ناخودآگاه منتقل میکند .
۳. تشویق کردن مراجع به استفاده نکردن از اندیشه های نامطلوب و دشوار و
۴. مراجع به کمک بصیرتی که به وسیله مشاور پیدا کرده میتواند واقع بینانه با انتظارات جامعه بادنیای خود مواجه شود

ویژگیهای نظریه روان تحلیلی

*در این نظریه بیشتر به عواطف اهمیت داده می‌شود تا بینش عقلی
* آنچه باعث اختلال عصبی و اضطراب فرد می‌شود کشمکشی است که بین غرایز و خود وجود دارد
* علت مشکلات روانی و اختلال های شخصیت نتیجه اضطراب های دوران کودکی فرد است

* مشاور باید به مراجع این امکان را بدهد که احساسات و مشکلات خود را بیان کند و او به دقت گوش دهد
* در این روش آنچه مراجع را آزار می دهد مشکلات مربوط به گذشته که سرچشمه آنها در دوران کودکی است

نظریه ی یونگ
کارل یونگ در سال ۱۸۷۵ در سوئیس متولد شد بعد از گذراندن دوره پزشکی در زمینه های فلسفه ،الهیات، انسان شناسی و اسطوره شناسی تحقیقاتی انجام داد او درصحبت هایی بافروید اولین رئیس انجمن بین المللی روانکاوی شدوکتاب نمادهای تبدیل را نوشت . دراین کتاب عقیده ادیب درمورد کشش جنسی به والد همجنس رد شد .
کارهای او : مجموعه ۲۰ جلدی

ویژگی های نظریه یونگ :
شخصیت دارای یک کلیت به نام روان است که شامل افکار، احساسات، رفتار های هشیار و ناهشیار می شود .
هشیاری از نظر یونگ :
سطح هوشیار تجلی شخصیت است که شامل روح ذهن شناخت ها هیجانات و رفتار ها میشود .
ناهشیاری : شخصی و جمعی
ناهشیار شخصی : افکاری که آنهارا وارد بخش هشیار ذهن می کنیم .
ناهشیار جمعی : موارد مشترک بین بشریت است.
تفرد ازنظر یونگ : هوشیاری از بعد تولد تا آخر عمر ادامه دارد که این ویژگی موجب تمایز افراد باهم میشود .

شخصیت ازنظر یونگ :
۶ سامانه که بر یکدیگر متقابل اند
۱. من(ایگو)
۲. ناهشیار های شخصی
۳. ناهشیار های جمعی
۴. پرسونا
۵. آنیما وآنیموس
۶. سایه

۱. من : میان من وخود تفاوت وجود دارد که در مرکز خودآگاه قرار دارد شامل تمام شخصیت هانیست نقطه ای است که همه دستگاه ها گرد همی آیندو سبب وحدت ، تعادل ، ثبات نسبی شخصیت میشوند .

۱. ایگو : سازماندهی ذهن هشیار وفرآیند های هشیاری را بر عهده دارد و انتخاب میکند کدام افکار خاطرات و احساسات به سطح هوشیاری برسند .

۲. ناهشیار شخصی : ازتجربیات فرد تشکیل میشود حاصل تجربیات فراموش شده ، سرکوب شده است به محتویات ناهشیار شخصی عقده میگویند
عقده درهم آمیختگی عقاید مرتبطی که حالت هیجانی دارد واکثرا شخصی هستند .

۳. ناهشیار جمعی : محتویات ناهشیار جمعی درهمه فرهنگ ها کم وبیش یکسان اند و از یک نسل به نسل دیگر منتقل می شود مفاهیمی مانند خدا، مادر ، آب ، زمین نسل به نسل منتقل می شود.

۴. برسونا : به تعادل اشاره دارد و معتقد است که هر فردی در جامعه باید نقش خاصی که جامعه به او محول کرده است نمایش دهد ، شخصی سالم است که بین درخواستهای جامعه و آنچه واقعا هست تعادل برقرار کند.
5. نیما و آنیموس : همه انسان ها از لحاظ روانشناختی دو جنبه مردانگی و زنانگی دارند جنبه زنانه مرد(آنیما) : ریشه در ناهشیار جمعی دارد و در برابر هوشیار شدن مقاومت می کند
جنبه مردانه زن (آنیموس): متعلق به ناهوشیار جمعی است و بر تفکر زن تاثیر می گذارد

سایه :الگوی تیرگی سرکوب و مبین ویژگی هایی است که فراد دوست ندارند به وجود آن اعتراف کند شامل گرایش های اخلاقی خوشایند و ناخوشاینداست .
با اینکه سایه جنبه منفی دارد یونگ توصیه می کند افراد به طور مداوم از سایه خود باخبر شود آگاه شدن از سایه و بروز مناسب آن منشأ خلاقیت الهام و سرزندگی درافراد می شود .


مواضع شخصیتی یونگ :
یونگ انسان ها را به دو گروه برونگرا و درونگرا تقسیم میکند هنگام رشد یکی از این دو حالت غالب و دیگری مغلوب می شودکه بعضی افراد برونگرا وبعضی درونگرا هستند اما اگر برونگرایی و درونگرایی کامل باشد دو قطب مخالف خواهد بود ودو شخصیت نابهنجار را به وجود می آورد که یکی مبتلا به شیزوفرنی و دیگری دچار هیستری است.

نظریه آدلر :
تاکید برطبیعت اجتماعی و اعتقاد به اینکه مجموعه خانواده و خاطرات دوران کودکی و رویاها تهیه کننده سبک زندگی و اهداف درازمدت فرد هستند .
انجمنی تاسیس کرد به نام انجمن تحقیقات آزاد روان کاوان که بعدا به نام انجمن روانشناسی فردی تغییر یافت.
نقطه نظر مشترک آدلر و فروید :
* شکل گیری شخصیت افراد قبل از۶ سالگی
*نقش مهم اوایل کودکی در شکل گیری تعارضات روانی .
آدلر : تاسیس انجمن تحقیقات آزاد روان کاوان

ویژگی های نظریه آدلر :
آدلر در کودکی احساس حقارت می کرد و در تحصیل دانش آموزی معمولی و در درس ریاضیات ضعیف بود که با تشویق پدر و زحمت زیاد و توانست وضعیت تحصیلی خود را بهبود دهند این مشکلات مبنایی برای ابراز عقیده در مورد کمال جویی و عقده حقارت بود آدلر علاقه خاصی به کمالی و برتری طلبی داشت که علت آن داشتن مشکلات او در زمان کودکی بود او معتقد بود سبک زندگی نشان دهنده نحوه کنار آمدن فرد با مسکلات زندگی و یافتن راه حل برای رسیدن به هدف است .
آدلر کار ، دوستی و عشق را تعیین کننده سبک زندگی میداند کهاین سه تکلف به هم مرتبط اند.
او علاقه اجتماعی را معیار سلامت روانی میداند و معتقد است والدین وظیفه دارند که در کودک حس همکاری و دوستی به وجود آورد همچنین برای پرورش علاقه اجتماعی در آنهاباید الگوی خوبی باشند .

او معتقد است سه عامل به اعتماد به نفس کودک صدمه میزند :

۱.ناتوانی جسمی
۲‌.لوس شدن
۳.نادیده گرفته شدن
کسانی که عقده حقارت دارند احساس قدرت کافی برای حل مسئله ندارند .مردم نیز اینگونه فکر میکنند .
او معتقد بود این افراد بایدبا جبران ضعف یک بخش در بخش دیگر احساس برتری کنند‌ .
که انسان ها دربرتری جویی باید مسیری مثبت راانتخاب کنند مانند برقراری روابط اجتماعی مطلوب ، کمک به همنوع که از برتری جویی های مثبت است .

" روان درمانی و مشاوره آدلری "
ادلر از پیشگامان خانواده درمانی است که از مفاهیم مشاوره او درکار با بچه های طلاق و ازدواج مجدد استفاده میشود.
مشاوره ادلری چهار مرحله دارد :
۱. ایجاد رابطه
۲. سنجش و تحلیل مشکلات
۳. تعیین و تفسیر اظهارات مراجع
۴. جهت گیری مجدد

۱. ایجاد رابطه : در این مرحله مشاور با مراجعه ارتباط برقرار می کند فضایی را به وجود می‌آورد که مراجعه دریابد که قابل احترام است از او می‌خواهد چگونگی وضعیت خود را در مورد هر یک از تکالیف زندگی بیان کند
در مرحله آخر مشاور با مراجعه به گفت و گو می کند تا مراجعه از آنچه باید انجام دهد آگاه شود در این مرحله همکاری ضروری است .

۲. سنجش و تحلیل مشکلات : تحلیل خاطرات دوران کودکی منظومه خانوادگی و رویاها.

۳.تعبیر وتفسیر اظهارات مراجع
در این مرحله مشاور با توجه به اهداف درمان اظهارات او را تعبیر و تفسیر می کند.

۴.جهت گیری مجدد :
در این مرحله مشاور مراجعه را حمایت و تشویق می‌کند که افکار و رفتارهای سالم در مورد خود و جامعه را جایگزین احساس ها و رفتارهای ناسالم کند .

نظریه درمان وجودی :
این رویکرد نوعی نگرش محسوب می شود که به بررسی موضوعات مهم زندگی مانند مرگ و زندگی آزادی مسئولیت پذیری در برابر خود و دیگران می پردازد.

ویژگی های نظریه وجودی :
*در این نظریه برقراری روابط صادقانه و صمیمی با دیگران و اهمیت خاصی دارد
* به آگاهی انسان ها در مورد خودشان می پردازد
* درمانگران وجودی به پیش روی بیماران وآنچه برایشان اتفاق می افتاد علاقه داشتند

فلسفه‌و روان درمانگران وجودی:

" کی بیرکگارد " را پدربزرگ وجود گرائی میدانستند.
هایدگر : درکتاب خودبودن و زمان(dasein ---> رسیدن به سطح بالای هشیاری)
معتقد است که وقتی فرد وجود به او تحمیل شده وآن را انتخاب نکرده درکنار آمدن بادنیای نامفهوم وپراز تهدید دچار اضطراب میشود.

از درمانگران وجودی
لودویک بینسوانگر : طرح معنای بنیادی یعنی انسان ها بطور ذاتی میتوانند دنیا را درک کنند .

مدارد باس کتاب روان کاوی و دازین کاوی که ترکیبی از وجود گرائی وروان کاوی است
دراین کتاب باس معتقد است که انسان ها مجبورند دراین دنیا در زمان و صداقت معین همزیستی داشته باشند واین دنیارا باهم تقسیم کنند‌ .

از صفحه ۳۰۴ روان درمانگران وجودی معاصر تا صفحه ۳۲۰ تا سر نظریه دالارد و میلر در مشاوره

« روان درمانگران وجودی معاصر »

این روان درمانگران عبارتند از : ۱- رولو می ۲- یالوم (۱۹۸۰) ۳- جیمز بوتال

۱. رولو می (۱۹۹۴ - ۱۹۰۹) او به تشریح مضامین وجودی و درمان وجودی پرداخت، و در کتاب‌های خود به موضوعات و مباحث وجودی مهمی چون اضطراب، قدرت، پذیرش آزادی و مسئولیت و هویت فردی پرداخته است. او همچنین در کتاب‌های دیگری به مضامین وجودی : عشق و اراده، قدرت و بی‌گناهی، جرئت خلق کردن، آزادی و سرنوشت پرداخته است.

۲. یالوم : دقیق ترین و جامع ترین تعریف را از روان درمانی وجودی به عمل آورده است و درباره موضوعاتی چون مرگ، آزادی، انزوا و بی معنایی بحث کرده است.

۳. جیمز بوتال : او در نوشته های خود به بیمار کمک می کند تا با جستجویی اصالت، درکی وجودی از خود پیدا کند و مضامین وجودی مورد نظر او عبارتند از : مضمون تغییر، همخوانی، مسئولیت‌پذیری و رها کردن.

« نکات مشترک در نظریه های درمانگران وجودی »

۱. در وجودگرایی با دنیای عینی خویش و دیگران بررسی می شود.

۲. روانشناس وجودی بر اهمیت زمان، یعنی گذشته، حال و آینده و خصوصاً حال در فهم خویش و دنیای خویش تاکید دارد.

۳. برای تبیین نظریه شخصیتی وجودی باید مضامین اصلی مدل یالوم را که در بالا بیان شد بررسی کرد.

۴. می و دیگر وجود گرایان برای اضطراب مفهوم گسترده قائل اند و دو نوع اضطراب را مطرح می‌کنند : به هنجار و نابهنجار. اضطراب بهنجار مثل اضطراب که دارای تظاهرات جسمی است.

۵. زندگی مسئولیت پذیری به همراه دارد. در ابتدا به نظر می رسد اصطلاحات آزادی، مسئولیت پذیری و انتخاب ربطی به یکدیگر ندارند ولی آن ها ربط ذاتی با هم دارند.

۶. یالوم (۱۹۸۰) سه نوع انزوا را مطرح می کند : میان فردی – درون فردی و وجودی. انزوای میان فردی وقتی به وجود می‌آید که بین ما و دیگران از نظر جغرافیایی، روانی و اجتماعی فاصله افتاده باشد. وقتی فردی با مکانیسم های دفاعی قسمت‌هایی از خودش را از قسمت‌های دیگر جدا می‌کند دچار انزوای درون فردی شده است. انزوای وجودی به معنای فاصله داشتن و جدایی از دنیاست.

۷- می یالوم اظهار می‌دارند انسان ها به « معنی دار » بودن زندگی نیاز دارند. چون بارها و بارها از خود می-پرسند چرا اینجا هستم؟ چه می شد اگر معنای زندگی را می افتم؟ چرا به وجود آمده ام؟ و چه چیزی زندگی-ام را هدفمند می کند؟

۸- هدف بسیاری از روان درمانگران وجودی خصوصاً دوراد ۱۹۷۱ و بوتال ۱۹۸۱ رسیدن به اصالت است. اصالت یعنی خالص بودن و آگاهی از بودن خویش و روبه‌رو شدن با محدودیت‌های وجود.

۹- درمانگران و مشاوران وجودی تفاوتی بین روان درمانی و مشاوره قائل نیستند. مدت و شدت مشاوره کمتر است و بر موضوعات خاصی چون سوگ یا مواجه شدن با مرگ تاکید می شود. برای آن موضوعاتی چون آزادی، مسئولیت پذیری، انزوا و بی معنایی مهم است نه روش ها و فنون برخورد با آن ها.

v« نظریه های انسان گرا »

vروانشناسی در نیمه اول قرن بیستم تحت تاثیر روان کاوی فروید و رفتارگرایی واتن قرار داشت ولی در نیمه دوم قرن بیستم تحت تاثیر روانشناسی انسان گرایانه قرار گرفت. این روانشناسی متاثر از فلسفه اگزیستانسیالیسم این است که توجه به ویژگی فردا و احترام به مقام انسانی او را اصل قرار می دهد و انسان موجودی نیازمند اتخاذ تصمیم و انتخاب است.

« ویژگی های نظریه‌های انسان گرا »

۱. انسان موجودی است فعال که سعی می کند با به تجربه درآوردن وجودش، خویشتن را بسازد.

۲. یکی از ویژگی‌های نظریه های انسان گرایانه این است که « انسان در باره خود بحث گناه دارد.» مثلاً فردی که احساس می کند آنچه را که می‌تواند انجام دهد، انجام نمی‌دهد.

۳. فرد موجودی آزاد، با اراده و دارای اختیار است. به قول هیزل بارتر: « انسان خود خالق خویش است.»

۴. زندگی انسان از درون خود او به وجود می‌آید. شناخت افراد از خارج یا به کار بردن ابزار علمی قابل اطمینان نیست.

۵. باید سعی کرد وضعیت دفاعی مراجع را از بین برد.

۶. چون انسان قادر است نابهنجارهای خود را درمان کند در مورد وجود بیماری روانی تردید وجود دارد.

۷- برای انسان توسط مشاور باید فرصت¬هایی را فراهم نمود تا خویشتن خود را کشف کند.

۸- هر شخص، آدم منحصر به فردی است مشاور باید برای آزادسازی نیروهای بالقوه کارهایی انجام دهد.

۹- درمان مراجع محور راجرز، نمونه‌ای از نظریه های انسان گراست.

۱۰- در مشاور با روش روانشناسی انسان گرایانه، محور مشاوره، مراجعه است.

۱۱- در نظریه های انسان گرا به فرد اهمیت داده می شود. فرد آگاه، مختار و مسئول است. موجودی سازنده، خلاق، عاقل و حساس است.

« نظریه های انسان محوری »

نظریه های مشاوره انسان گرایانه گوناگون اند که از آن جمله می توان به نظریه های وجودی، عاطفی، گشتالت، رولومی، ویکتور فرانکل، اریک فروم، آبراهام مزلو، گوردن و آلپورت اشاره کرد.

ما در این قسمت درباره یکی از روانشناسان و مشاوران شاخص در نظریه انسان محوری توضیح می‌دهیم. نام این فرد راجرز است. او بر رابطه مشاور با مراجع تاکید می‌کند و احساسات مراجع در کانون توجه مشاور قرار می‌گیرد. طبق نظریه راجرز مشاور به مراجع کمک می کند تا بر احساسات تهدید کننده و منفی خود درباره موقعیت مشاوره پیروز شود و احساس اعتماد و تفاهم را جانشین آن کند.